當前位置:才華齋>外語>小語種>

烏茲別克語動詞的式語法及練習

小語種 閱讀(2.07W)

導語:動詞的式分三種:陳述式、祈使-願望式、條件式,它們用來表示說話人的語氣、感情等,下面是YJBYS小編收集整理的烏茲別克語動詞的式語法及練習,歡迎參考!

烏茲別克語動詞的式語法及練習

A.陳述式 用來陳述某件客觀存在的事實, 如:Men o’qiyapman. 我正在讀。

B.祈使-願望式 說話人用來表達的命令、請求、願望、勸告、號召等情感。由於存在敬語和非敬語之分,所以變化較多,詳細見《語法手冊》。

C.條件式 表示假設語氣,譯為漢語為“如果…”。注意,當條件時動詞與kerak 連用時表示 “猜測”如:kelsa kerak (他應該會來的,是猜測的');當與bo'ladi連用時表示可能性,如:kelsa bo'ladi (他可能知道)

  21.2.練習。

1.指出下列句中的式,並翻譯。

Men xat yozyapman.

Oling, bu non juda shirin.

Agar sen ketmasang, men ham ketmayman.

Biz vaqt topib gaplashaylik.

  2.將下列句子翻譯成烏語

我很累,讓我稍稍坐一下吧。

我不會唱歌,Farhod唱得很好,讓她唱吧!

Sevinch,Oydin 你們也和我們一起來吧!

明天過節,讓我們今天休息一起來跳舞吧!

  3. 將下列所給的動詞變成各種式。

Kelmoq, o’qimoq, ketmoq, qaytmoq, aytmoq, kuylamoq, topshirmoq, yotmoq.

  4. 翻譯下列句子並解釋所使用的態。

1. Men qo’shiq aytishni bilmayman, she’r aytay.

2. Juda charchadim, biroz o’tiray.

3. Bugun ota-onangga xat yoz, anchadan beri yozmading.

4. Universitetda yaxshi o’qigin, shunda sen yaxshi ish topa olasan.

5. Men qo’shiq ayta olmayman, Farhod yaxshi aytadi, u qo’shiq aytsin.

6. Bola tinch uxlasin.

7. Majlisda hammamiz 1-qatorda o’tiraylik.

8. Bugun kechqurun o’qituvchinikiga boraylik.

9. Talabalar, bugun ertaroq uxlanglar, ertaga erta hammamiz tog’ga boramiz.

10. Sevinch, siz ham biz bilan birga boring.

11. Darsga kelmagan talabalar ham uyda insho yozsinlar.

12. Saida va Gulshanga ayting, soat 1da MMU muzeyiga borsinlar.

  5.翻譯下列句子。

1. Munojot opa, bu kitobni albatta o'qing, juda qiziqarli ekan.

2. Nigora, sen darsingni tayyorla.

3. Do'stingni xafa qilmagin, xo'pmi?

4. O'rtoqlar, biz baxtli yashaylik.

5. Imtihon topshirishga Zuhra va Iskandar ham kelsinlar.

6. Yangi yil kuni Mustaqillik maydoniga boringlar.

7. Bu qo'shiqni baland ovozda kuylangiz, chunki, bu – madhiya.

8. Men ham sizlar bilan birga aytay.

9. Ertaga hamma darsga kelsin.

10. Sen bugun dam ol.

11. Gulnoraga ayt: Zafarga telefon qilsin.

12. Avval o'yla, keyin so'yla.

13. Bugungi ishni ertaga qo'yma.

  21.3.對話範例。

-Assalomu alaykum!

-Vaalaykum assalom!

-Ishlaringiz qanday?

-Yaxshi, rahmat. O’zingizning-chi?

-Yaxshi. Bugun tug’ilgan kunim. Kechqurun menikiga do’stlarim kelishadi, siz ham keling.

-Tug’ilgan kuningiz bilan tabriklayman. Albatta boraman.

-Yaxshi, kutaman.

-Ko’rishguncha xayr.

-Olma necha pul?

-Besh yuz so’m.

-Arzonroq qiling.

-Qancha olasiz?

-Ikki kilogramm olaman. To’rt yuz so’mdan berasizmi?

-Yaxshi, oling.

-Rahmat, mana pul.

-Kelib turing.

-Yaxshi qoling.

-Mana bu konfetingizdan bir kilogramm bering.

-Marhamat, yana nima beray?

-Tuxum yangimi?

-Ha, yangi.

-10 dona bering.

-Xo’p.

-Donasi qancha?

-20 so’m. Yana nima?

-Ikki shisha sut ham bering.

-Marhamat.

-Hammasi qancha bo’ldi?

-Bir ming ellik so’m.

-Mana, marhamat.

  21.4.文章。

Dam olish kunim.

Men haftaning shanba va yakshanba kunlari dam olaman. Dam olish kunlari yaxshi o’tishini xohlayman. Buning uchun uy ishlarining hammasini shanba kuni bajarib, yakshanbada oila a’zolarim bilan faqat dam olaman.

Ertalab nonushtadan so’ng bolalar bog’i yoki o’yingohlarga boramiz. U yerda aylanib dam olamiz. O’g’lim kompyuter o’yinlarini juda yaxshi ko’radi. Qizim esa charxpalak va arg’imchoqlarda uchadi. Peshinda biror qahvaxona yoki oshxonada tushlik qilamiz. Keyin bolalar xiyobonda o’ynashadi, biz kattalar esa kitob yoki gazeta o’qiymiz, suhbatlashamiz, shahmat o’ynaymiz. Uyga qaytishda albatta biror do’konga yoki bozorga kirib, kechqurungi ovqat uchun kerakli masalliqlarni sotib olamiz. Uyda bolalar yuvinishadi, men va xotinim yengil va mazali ovqat tayyorlaymiz. Ovqatdan keyin televizor ko’ramiz.

Ba’zan biznikiga mehmon keladi, ba’zan o’zimiz mehmonga boramiz. Umuman, dam olish kunimiz har doim yaxshi o’tadi.

  課後習題

1.記住以下所給詞的意思。

hafta 星期

bajarmoq 完成

a'zo 成員

o'yingoh 體育

kompyuter o'yinlari 電腦遊戲

charxpalak 旋轉木馬

arg'imchoq 鞦韆

peshin 正午

xiyobon 大街

qaytmoq 返回

kerakli masalliq 需要的食物

o'zimiz 我們自己

umuman 一般來說

2.記住以下的片語或句型

buning uchun 為了這個

faqat dam olaman 我只是休息

uyga qaytishda 在回家的時候

而...

so’ng 在...之後

biz kattalar 我們大人,在這裡在katta後面加lar,表示的是人,這裡當名詞用

umuman, ... 一般來說, ...

3.用上述所給的片語或句型造句。

4.翻譯全文。

5.請就文章互相提問題並回答。

6.熟讀課文並自選角度轉述。

7.請以Dam olish kunim為題寫一篇小文章。

8.對文章中的動詞就三種時(現在時,過去時,將來時)進行語法分析。

9.對文章中的動詞進行“態”的語法分析。

10.對文章中的動詞進行“式”的語法分析。